Chuyện : Tại sao lại có danh từ Khấc Lơ.

Phan T́nh.


Bây giờ đây, khi tuổi đời xấp xỉ vào giai đoạn thuận nhĩ, lắm lúc nh́n mưa chiều nắng sớm mà chạnh ḷng hồi tưởng quảng đời trôi qua. Học hành,yêu đương,vui buồn, quấy phá, khờ khạo, và có lắm lúc…ngu ngơ nghỉ lại chẳng giống ai. Nhưng đó là kỹ niệm của một đời người ai cũng trôi qua, nếu không nhắc lại th́ cũng quên tuốt luôn. Như hôm nay, khi cùng họa sĩ Nhật Vinh đàm luận, tại sao lại có cái danh từ Khấc Lơ làm biệt từ cho một nhóm nhỏ bạn bè thanh niên tại Vạn Tượng, và ư nghĩa của nó ra làm sao ? Nhật Vinh cho rằng cái danh từ này do (lủy) đặt ra ??? Nhưng ḿnh lại được đọc trên trang Web Thánh Tâm một bài viết của bạn Ất, cho rằng từ Khấc Lơ được nhóm 5 người bạn học cùng lớp Seconde trường Lycée de Vientiane dùng trước nhất ???

( Xin đọc lại bài viết T́m Lại Bạn Xưa của Peter Thịnh Nguyễn USA. Trong mục Chia Sẻ . ) Vậy do đâu, và nguyên do duyên may nào đưa đẩy để có cái danh từ Khấc Lơ gắn chặt vào một nhóm bạn 40 năm qua ?

Vậy chúng ta hăy trở lại thời gian 40 năm xưa, để được gặp lại một không gian thật trẻ trung, vui nhộn và…tếu !

Năm 1966 ḿnh khăn gói qủa mướp từ giả thành phố Savannakhét thân yêu để lên thủ đô…lập nghiệp !
Cậu con trai mới lớn có tính phiêu lưu mạo hiểm, bất kể quen lạ nguy nan nhảy lên chiếc máy bay « Air KaKi » do thằng đại úy anh nuôi lái một lèo đến phi trường Vattảy, hạ cánh an toàn xuống phi đạo ngon ơ mặc dù chiếc tàu bay có một động cơ quên chạy và không có cửa !!!

Thằng anh nuôi đùn ḿnh xuống nói :

--Đó, Vạn Tượng đó, vào mà lập nghiệp !

Việc đầu tiên là ḿnh bắt ngay một anh xám lọ, nhờ anh ta chở đi t́m Vinh…Cigarette. Lăo xám lọ bực ḿnh hỏi :

--Thằng Vinh…Cigarette là thằng quái nào, nó ở đâu mà mày bảo tao phải đem mày đến nơi được ???

--Thằng này là đồng hương của tôi đó, nó hành nghề… phó chớp trong một tiệm…chớp ảnh trước rạp …chớp bóng !!!

--Mẹ tổ ! toàn một loạt…chớp đến lóe mắt, mày đi mà t́m. Ở đây có cả chục rạp chớp bóng tao biết rạp quái nào mà đưa mày đi t́m thằng Vinh, lại c̣n… cigarette !!!

Mắng xong lăo xám lọ thân yêu đạp xe chạy tuốt, bỏ mặc cậu thanh niên tỉnh lẻ đứng ngơ ngáo tựa mán vào thành.

Sau gần một ngày t́m kiếm cuối cùng cũng bắt được Vinh, nó hành nghề phó nḥm tại tiệm Sengsavang PhoTo xóm KhuaLuong. Lăo chủ tiệm chớp ảnh cho Vinh ngự bên cái chái ngay hông nhà, cách có một mương nước đen ŕ về phía bên kia là một ngôi chùa Lào. Khi ḿnh bước vào th́ thấy Vinh… Cigarette đang nằm hút…Cigarette, phun khói mù mịt cả căn pḥng, nó nh́n thấy ḿnh cu cậu mừng quá lồm cồm ḅ dậy, chưa kịp hỏi thăm nhau lấy một lời vội nói :

--Mày c̣n… Cigarette không ?

-- !!!

--Cầm lấy cả bao mà hít cho…teo phổi vào. Mẹ, hút vừa thôi mày, khói mù mịt cả căn pḥng ám cha nó vào cả mấy bức tranh.

Vinh cười hệch hệch vớ lấy bao thuốc rút một điếu châm tiếp rất đúng điệu Vinh…Cigarette. Lúc này ḿnh mới có dịp ngó lên bốn bức vách đóng bằng gỗ tạp, Vinh treo rất nhiều tranh, ngoài những bức tranh do Vinh vẽ, con nhà này vẽ tranh đẹp ba chê, hồi c̣n ở Savannakhét có khối em mết tài vẽ tranh của nó. Phía bên cạnh lại c̣n h́nh các cô đầm ( tú nuy ) ngó thiệt là mát mắt, hướng về phía trên Vinh vẽ chữ VINH… CIGARETTE to tướng rất nghệ thuật. Chưa xong, hàng dưới Vinh lại vẽ thêm một chữ KHẤC LƠ cũng to ngang bằng tên của nó.

Nh́n thấy chữ Khấc Lơ hơi lạ, v́ hồi ở tỉnh lẻ làm ǵ có cái danh từ bí hiễm như vậy, ḿnh với Vinh biết nhau từ hồi mẫu giáo kia ḱa.

--Ê Vinh, bộ mày bây giờ c̣n có thêm biệt hiệu Khấc Lơ nữa sao ?

--Ừ, mới đặt đó. Có nhóm bạn mới ở đây chúng nó khoái cái biệt hiệu này lắm.

--Cho biết lư do ?

--Mẹ, mày biết ông hút thuốc lá đến vận vào người thành danh…Vinh Cigarette, giờ cảm thấy hơi lo. V́ các em mà biết tao đang…thối phổi v́ Cigarette th́…ế vợ là cái chắc, do đó ông phải đổi cái biệt hiệu khác ḥng ṃ cho ra cô vợ.

--Thiếu…đếch ǵ từ hay mày chă đặt, lại đặt là Khấc Lơ ! Khấc Lơ là cái quái ǵ ?

Vinh cười cười giải thích :


--Khấc Lơ là… Khạ Lơ đó. Mày biết tao sanh ra tại xứ sương mù chứ ?

Hoá ra chữ Khấc Lơ thoát thai từ Khạ Lơ. Khạ Lơ là một chủng tộc thượng sống rải rác trên Đồng-Ḅ-Ra- Vên chạy dài từ Paksong đến Saravan, Attapeu và tuốt qua tận vùng Tây Nguyên Việt Nam.

+
+ +

Ông cụ thân sinh ra Vinh tốt nghiệp trường canh nông Hà Nội, ông sang Lào và chọn Đồng-Ḅ-Ra-Vên mở đồn điền. Vinh sanh ra tại đó, tỉnh Pak-Song sương mù lạnh lẽo, sên, vắt đeo kín vào chân cẳng quanh năm, do đó Vinh phải hút…Cigarette cũng …quanh năm luôn để sưỡi ấm !!! Ngoài sương mù sên, vắt, Vinh lại bị thêm một thứ khác ám vào thân thể kinh khủng hơn, đó là chất…Khạ Lơ. Thằng nay lúc sanh ra đă bị mấy tên Khạ Lơ đụng chạm vào thân thể vốn đă c̣m cỏi lại càng c̣m cỏi hơn. Nó khóc oe, oe đ̣i Khạ Lơ bồng, nên cái h́nh bóng…Cà Răng Căng Tai của Khạ Lơ thắt chặt vào tâm trí không làm sao rời ra cho được. Sau này lớn lên đi học Vinh lấy biệt hiệu Nhật Vinh, bạn bè thấy nó nghiện thuốc lá nặng liền gia thêm Cigarette cho đủ bộ để nó kư vào những bức tranh. Tranh của Vinh vẽ thường lấy cảm hứng từ những nàng con gái đẹp, ngoài tranh chân dung tố nữ ra Vinh không vẽ một thể loại nào khác. Khi vẽ được bức tranh đắc ư Vinh kư biệt hiệu Nhật Vinh, c̣n bức nào vẽ măi chă ra h́nh thù nó tương ngay biệt hiệu Vinh… Cigarette vào dưới những bức tranh dở ông dở bà !!! Tuy đă có hai biệt hiệu nhưng Vinh chưa vừa ư. V́ cái chất Khạ Lơ đeo đẳng, bám chặt vào cuộc đời, mặc dù đă dọn nhà lên tận Vạn Tượng xa hẵn Pak-Song non ngàn cây số, nhưng chất… Khạ Lơ trong tâm hồn Vinh vẫn là… Khạ Lơ không tài nào xóa mờ cho được.
Bực ḿnh, Vinh liền kư thêm cái biệt hiệu Khạ Lơ dưới những bài thơ do cu cậu sáng tác.
Từ đó cái biệt hiệu Khạ Lơ mới của nó đi vào đám bạn xứ Vạn Voi. Cái biệt hiệu này đă một thời tranh cải sôi nỗi giữa mấy thằng bạn.

Lăo Ngh́u, vua tếu trong bọn gật gù phán :

--Rất hay, cái biệt hiệu… Khạ Lơ có ư nghĩa lắm. V́…tổ tiên của bọn ḿnh đều từ…Khạ Lơ mà ra cả !!!

C̣n bác Ất nhà ta th́ cứ khăng khăng không chịu :


--Thằng Vinh nó có chất…Khạ Lơ, chứ tao có…Khạ ǵ với nó đâu mà bắt ông phải đeo đẵng cái chất…Khạ với nó.

Ất c̣n…lo lắng thêm :

--Đặt cái biệt hiệu đó không khéo chúng tưởng bọn ḿnh là…mọi !!! Mẹ, khi ấy không chừng bọn thực dân chúng hốt cổ cả đám đem bán làm nô lệ ráo trọi. Thằng nào khoái làm…mọi th́ làm, nhưng chừa ông ra.

+
+ +

Hiếu…mập ba phải, vào hùa cùng lăo Ngh́u rất tán đồng cái biệt hiệu Khạ Lơ, v́ nhà Hiếu…mập ở sát cạnh nhà lăo Ngh́u nên hai thằng rất tâm đầu ư hiệp, có cái ǵ cũng binh nhau chầm chập.Vả lại Hiếu…mập rất nể lăo Ngh́u ốm. Thằng mập bị thằng ốm nắm tẩy sất nên rất sợ thằng ốm tố cáo. Thậm chí có hôm nỗi hứng, Ngh́u ta tương luôn cho Hiếu cái hỗn danh là Hiếu…heo !!! Hiếu…mập cũng chă dám có ư kiến đành cắn răng nhận tạm ḿnh là Hiếu… heo !!!

Đă nói Ngh́u là tên vua tếu, nó có biệt tài đặt biệt hiệu cho đám bạn. Kẻ viết bài này mang hai ḍng máu Tây-Việt, tên Ngh́u nh́n thế nào cũng không phân biệt được đâu là Tây đâu là Việt. Bực ḿnh, Ngh́u ta phang cho cái biệt hiệu T́nh…Tây giả !!! từ đó cái biệt hiệu T́nh Tây giả gắn liền suốt cuộc đời. Đến lượt thằng Sơn, không biết thằng này đi… chui ở đâu ra mà bị Ngh́u đặt ngay cho cái tên Sơn…chui !!! Rồi Toàn th́ trở thành Toàn…dốt !!! Long lại bị biến thành Long…tổn thốn… Cứ vậy, trong đám bạn Khấc Lơ thằng nào cũng có thêm một… xú danh mang theo vào cuộc đời.

Anh Ngh́u, bây giờ anh không c̣n tại thế nữa, nhưng đám bạn bè…Khạ Lơ của anh ngày nào vẫn nhớ đến anh, và những cái biệt hiệu anh đặt cho từng thằng luôn măi sống cùng nó, như chất keo nối kết giữa anh với bọn này. Đến đây ḿnh xin được một phút yên lặng để chào anh và cám ơn anh.

Để trở lại cái chuyện Khấc Lơ mà ḿnh đi hơi xa.

Sau khi Ất không đồng ư cái biệt hiệu…Khạ Lơ, cho đó là… mọi, th́ câu chuyện trở lại cải nhau chí choé. Măi hồi lâu mới có thằng đề nghị, không nhớ rỏ là Hoa hay Thắng, bàn hăy đổi từ Khạ Lơ thành…Khúc Lơ !!!.

Lăo Ngh́u lại được dịp cười hệnh hệch pha tṛ :

--Khúc Lơ là cái…quái ǵ ? Thôi ta đặt… mẹ nó là… Khấc Lơ cho ổn !!!

Và Nghỉu ta c̣n tán rộng ra rằng, Khấc là một đoạn, một…khúc. Lại cho rằng… Khấc là khúc t́nh cảm giữa đám bạn Vạn Tượng với nhau, và đám bạn Savannakhét, Thakhet, Paksé… Khấc c̣n có nghĩa là những…bậc thang cho…t́nh cảm đi lên !!!

Tên Đoan Hynos nghe khoái cái điệu…b́nh ngang ngang mà trơn tru của Ngh́u, xía vào hỏi :

--Vậy c̣n từ Lơ th́ có nghĩa là kư ǵ ?

--Lơ,… Lơ là…nữa bản của danh từ…Khạ Lơ. Vậy chúng ta cần phải giữ…nữa bản của danh từ…Khạ Lơ đó. V́ đây là sắc thái gốc rể của mọi dân tộc. Bởi dân tộc nào th́ cũng đi lần từ…mọi mà đi lên thành từng chủng loại người văn minh. Phải bảo vệ từ Lơ, góp chung vào với Khấc làm biệt từ cho nhóm tụi ḿnh. Và, yêu cầu bạn Ất không được nh́ nhằng ǵ thêm nữa, nếu không muốn bị đặt thêm một…biệt hiệu khác !!!

Ất nghe Ngh́u dọa đặt… biệt hiệu đành méo mặt nín khe, đau khổ chấp nhận…một nữa… Khạ Lơ từ nơi Vinh… Cigarette truyền sang.

Năy giờ Dũng Johnny nóng ruột đợi tụi nó cải cọ xong xuôi, mới thở phào nhẹ nhỏm. Dũng vô can, không có ư kiến, Khạ cũng được mà Khấc cũng xong, chỉ một ḷng nhăm nhăm đợi măn cuộc chuồn về với …em Tuyết !!! V́ đă 3 ngày nay nàng Tuyết chơi khăm không cho Dũng gặp. Ôi ! nhớ lắm rồi Tuyết ơi !!!

Viết một lần cho xong cái nghĩa Khấc Lơ, v́ có rất nhiều bạn biên thư hỏi danh từ Khấc Lơ có nghĩa
Là cái…quái ǵ ???

Tiện đây cũng xin nhắn tin :Ai biết Hiếu, Toàn, Long, Thắng,Ly, Hoa, Minh...ở đâu cho ḿnh biết tin qua

địa chỉ Email : phantinh_1948@yahoo.fr

 
 
Tŕnh bày lại : ngày Vinhđă ĺa bỏ chúng ta để về quê thật...